Het aantal patiënten met kanker in Nederland zal de komende tien jaar sterk toenemen. Waar nu nog ongeveer 800.000 mensen kanker hebben of hebben gehad, zullen dat er in 2032 naar verwachting 1,4 miljoen zijn. Dit blijkt uit het laatste trendonderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).
Ouderen hebben een grotere en toenemende kans om kanker te krijgen. Door de huidige dubbele vergrijzing, waarbij de groep ouderen relatief groot is én ouderen langer blijven leven, zal kanker in veel van zijn vormen volop om zich heen gaan grijpen. Voor wat betreft de verwachte patiënten in 2032 zal er nauwelijks kans zijn om dat te voorkomen.
“Dat komt omdat het veranderen van de levensstijl op vergevorderde leeftijd nauwelijks effect heeft. Kanker manifesteert zich weliswaar vaak wanneer je de 70 bent gepasseerd, maar de manier waarop je hebt geleefd heeft invloed op jouw risicoprofiel. Een leven gevuld met sigaretten en alcohol kun je nauwelijks terugdraaien”, zegt Valery Lemmens, hoofdonderzoeker bij IKNL en hoogleraar aan de Erasmus Universiteit.
Overlevingskans neemt toe
Volgens de prognose van IKNL zullen in 2032 ongeveer 156.000 mensen een kankerdiagnose te horen krijgen. In 2019 ging het al om 118.000 nieuwe diagnoses. In 1989 waren het er nog 56.000.
De goed te behandelen vormen van kanker, zoals het melanoom van de huid en basaalcelcarcinoom, blijken opvallend sterke stijgers in aantallen. Zowel bij mannen als vrouwen zal bij deze twee vormen van kanker over tien jaar het aantal nieuwe diagnoses ruim boven de 5000 en 30.000 komen. Wel is de overlevingskans bij een melanoom inmiddels gestegen naar 90 procent. Bij basaalcelcarcinoom, ook een vorm van huidkanker, is die kans nagenoeg 100 procent.
“Desalniettemin moeten we preventieve maatregelen nemen, zoals het gratis beschikbaar maken van zonnebrand voor mensen die bijvoorbeeld veel buiten werken”, aldus Lemmens. “Zeker in een tijd van exploderende zorgkosten. De behandeling van een melanoom, wanneer deze uitgezaaid is, kost al snel 100.000 euro. Wanneer je er wel op tijd bent is het goedkoper.”
Toch zorg over dodelijkere varianten
De onderzoekers van IKNL maken zich met name zorgen over kankervormen die oorzakelijk te koppelen zijn aan overgewicht, bijvoorbeeld adenocarcinoom van de slokdarm en lever-, galweg- en nierkanker. Deze vormen van de ziekte zijn een stuk dodelijker.
Bij nierkanker overleeft na vijf jaar 67 procent van de mannen en 71 procent van de vrouwen. Maar bij het adenocarcinoom van de slokdarm en bij leverkanker is de overlevingskans na vijf jaar bij mannen en vrouwen nog maar 25 procent. Bij galwegkanker is dat slechts 10 procent.
Deze overlevingscijfers, gecombineerd met de voorspelling dat in 2040 meer dan de helft van Nederland te zwaar is, schetsen een zorgelijk beeld.
Volgens Lemmens moeten overheid, maatschappelijke organisaties en werkgevers nu doorpakken met preventieve maatregelen zoals het verhogen van de accijns op alcohol.
Een gezonde levensstijl van jongs af aan blijft overigens de beste methode om de kans op kanker te verkleinen. Kinderen zo’n levensstijl aanleren hoeft niet moeilijk te zijn, bleek vorige maand uit onderzoek van de Universiteit Maastricht.
Leerlingen op twee basisscholen in Landgraaf behielden een gezond gewicht omdat zij een specifiek programma volgden waarbij ze elke schooldag gezamenlijk lunchten en meer bewogen. Het RIVM evalueerde dit programma. Conclusie: In 2040 kunnen de doelen om overgewicht tegen te gaan worden behaald als dit programma op alle basisscholen wordt ingevoerd.
Longkanker vaker bij vrouwen dan mannen in 2027
Dat gedragsveranderingen effect hebben op het aantal gevallen van kanker blijkt uit de ontwikkelingen rondom longkanker. Het was voor vrouwen tot aan de emancipatiegolf in de jaren 60 en 70 doorgaans niet geaccepteerd om te roken. Het aantal mannen dat longkanker had in 1989 was daarom het zesvoudige ten opzichte van het aantal vrouwen met deze ziekte.
Maar minder mannen zijn gaan roken en vrouwen juist meer. In 2027 zullen vrouwen de mannen overstijgen wanneer het gaat om longkanker.
Bron: nos.nl